Εφημερίδα Ελευθερία της Καλαμάτας
Κυριακή 15 Μαρτίου 2009

1) Ποιες είναι οι κύριες αιτίες που προκάλεσαν τη διεθνή οικονομική κρίση;

Η διάγνωση του προβλήματος είναι απλή: ενώ οι Νεοϋορκέζοι χρηματιστές περνούσαν μια πολυτελή ζωή με παχυλά μπόνους, οι αμερικανικές τράπεζες δάνειζαν ανεξέλεγκτα (μέχρι και 32 εικονικά δολάρια για 1 δολάριο πραγματικής κατάθεσης) χωρίς να εξασφαλίζουν τις απαραίτητες εγγυήσεις αποπληρωμής.

Σαν να μην έφτανε αυτό, "πακετάριζαν" και προωθούσαν αυτές τις επισφαλείς απαιτήσεις ως ελκυστικά χρηματοπιστωτικά προϊόντα σε ένα σύστημα που λειτουργούσε χωρίς κανόνες, χωρίς εποπτεία, χωρίς δημοκρατικό έλεγχο. Ήταν θέμα χρόνου το εκκεντρικό αμερικανικό πιστωτικό σύστημα να επιμολύνει με τα "τοξικά" αυτά προϊόντα την παγκόσμια, δυστυχώς και την ευρωπαϊκή οικονομία.

2) Ποιες είναι οι συνέπειες της κρίσης στις οικονομίες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Η κατανάλωση και οι οικονομικές επιδόσεις όλων των Κρατών Μελών της Ε.Ε. χωρίς εξαίρεση, διολισθαίνουν. Οι τράπεζες δυσπιστούν η μια απέναντι στην άλλη με αποτέλεσμα η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων να δυσκολεύει, η απασχόληση και οι επενδύσεις να φθίνουν και οι ασθενέστερες τάξεις να βρίσκονται εκτεθειμένες.

Βρισκόμαστε λοιπόν στο μέσο μιας καταιγίδας που προκάλεσαν άλλοι. Οι συλλογικές άμυνες της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης λειτουργούν προς το παρόν ικανοποιητικά και πεποίθηση μου είναι ότι θα θωρακίσουν την πραγματική οικονομία σε βάθος χρόνου. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τους υπεύθυνους χειρισμούς της κυβέρνησης για έξοδο από την κρίση θα μας επιτρέψουν να περάσουμε το καράβι απέναντι.

3) Υπάρχει κίνδυνος να μετατραπεί η κρίση σε μακροχρόνια ύφεση;

  Όπως είπε και ο Πρωθυπουργός στη Βουλή, "η μόνη βεβαιότητα για το μέλλον είναι η πλήρης αβεβαιότητα που μας περιβάλει". Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι είμαστε μία από τις πέντε χώρες της Ευρωζώνης με θετική ακόμα ανάπτυξη και με δομές οικονομίας (πχ. ΜΜΕ, απουσία μεγάλων βιομηχανικών μονάδων, μη έκθεση σε τοξικά απόβλητα) που απέδειξαν την ικανότητά τους να απορροφούν τους κλυδωνισμούς. Πολλοί από τους εταίρους μας βρίσκονται ήδη σε ύφεση, εμείς τρανταζόμαστε αλλά αντέχουμε.

4) Ποια πολιτική θα ασκήσει η Ευρωπαϊκή Ενωση για να στηρίξει τις οικονομίες των κρατών - μελών της;

 Στο επίπεδο της αντίδρασης στην κρίση, απόλυτη προτεραιότητα αποτελούν μέτρα για την ενίσχυση της ρευστότητας για την επανακεφαλαιοποίηση των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, τη στήριξη των ΜΜΕ και του αγροτικού κόσμου, την προστασία των δανειοληπτών και την ενίσχυση της απασχόλησης. Η ειλημμένη απόφαση για επίσπευση και απλοποίηση των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων από τα διαρθρωτικά ταμεία επίσης θα βοηθήσει αρκετά.

Στο επίπεδο της πρόληψης μελλοντικών κρίσεων, η λύση είναι απλή: κανόνες, εποπτεία και λογοδοσία για όλους τους παίκτες του χρηματοπιστωτικού συστήματος που μας έφεραν στην τωρινή δύσκολη κατάσταση. Τίποτα δεν θα είναι το ίδιο αύριο, σε έναν κόσμο όπου οι ροές του χρήματος είναι παγκοσμιοποιημένες ενώ οι μηχανισμοί ελέγχου -όπου αυτοί υπάρχουν- παραμένουν ακόμη εθνικοί.

5) Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη αντιμετωπίζει με δυσπιστία τα μέτρα στήριξης των τραπεζών. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ενώ οι τραπεζίτες πιστώνονται τα κέρδη, το κράτος τώρα καλείται να χρεωθεί τις ζημιές. Πρέπει να στηριχθούν οι ζημιογόνες επιχειρήσεις ή μήπως στο όνομα της καταπολέμησης της ανεργίας το κράτος θα κληθεί να στηρίξει "προβληματικές" επιχειρήσεις όπως στο παρελθόν;

  Η ενίσχυση της ρευστότητας μέσω του τραπεζικού συστήματος και του ειδικού ταμείου για τις ΜΜΕ (ΤΕΜΠΕ) προσφέρει την πιο γρήγορη λύση στο πρόβλημα. Δεν θα ήταν δυνατόν τα μέτρα στήριξης της ρευστότητας να υλοποιηθούν από άλλους μηχανισμούς. Δεν γίνεται να μοιράζουμε χρήματα στις πλατείες ούτε στις Νομαρχίες. Οι τράπεζες έχουν ήδη λάβει το μήνυμα να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Το κράτος και η κυβέρνηση βρίσκονται στην καρδιά του σχεδίου ρευστότητας, ελέγχουν την πιστή εφαρμογή του και αξιολογούν μέσω ειδικών Επιτρόπων την όλη διαδικασία. Όποιος διανοηθεί να παίξει άλλα παιχνίδια, θα πληρώσει ακριβά και τις συνέπειες.

6) Χιλιάδες εργαζόμενοι κινδυνεύουν να μείνουν άνεργοι. Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν ώστε να μην χαθούν θέσεις εργασίας;

  Παρόλο ότι η ανεργία σε ορισμένες χώρες της ΕΕ (πχ Ισπανία, Ιρλανδία, Αγγλία) αποκτά ιλιγγιώδεις διαστάσεις, για τη χώρα μας τα τελευταία στοιχεία δεν είναι προς το παρόν αποθαρρυντικά. Πολλά θα εξαρτηθούν βέβαια από την εξέλιξη της τουριστικής κίνησης το ερχόμενο καλοκαίρι και από την απόδοση του πακέτου ρευστότητας που επειδή βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη δεν είναι δυνατόν ακόμη να αξιολογηθεί συνολικά.

Στη χώρα μας ο κοινωνικός και πολιτικός μας πολιτισμός είναι ανθρωποκεντρικός και η προάσπιση της εργασίας ιερή. Ενδεχόμενοι πειραματισμοί στην αγορά εργασίας και άκριτη εφαρμογή νεοφιλελεύθερων συνταγών δεν προσφέρονται για εφαρμογή στην Ελλάδα.

7)  Είναι σχεδόν σίγουρο ότι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης θα προκληθούν ανακατατάξεις στη διεθνή αγορά. Υπάρχουν επενδυτικές ευκαιρίες σήμερα;

Κάθε κρίση είναι και μια ευκαιρία. Η τωρινή ίσως αποτελεί μια νέα ευκαιρία για τη νέα πράσινη οικονομία που σταδιακά ανατέλλει στην ΕΕ. Μια νέα οικονομία με κανόνες που θα στηρίζεται σε ένα πολυπολικό σύστημα γύρω από ευκαιρίες που γεννούν οι νέες τεχνολογίες, το διαδίκτυο, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οι συνδυασμένες μεταφορές, η ποιοτική γεωργία και η καινοτομία.