Εφημερίδα Αγγελιοφόρος, Σάββατο 9 Μαϊου 2009

Μόνον οι γενιές που επηρεάστηκαν άμεσα από τις καταστροφικές συνέπειες του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου μπορούν και σήμερα, 59 χρόνια μετά, να «μεταφράζουν» το κάρβουνο και το ατσάλι σαν τις πρώτες ύλες για να παράγουμε όπλα. Και μόνον αυτές συνεχίζουν να μετρούν με το ιστορικό τους βάρος τις ανακοινώσεις του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών Ρομπέρτ Σουμάν την 9η Μαΐου 1950: Νικητές και ηττημένοι του μεγάλου πολέμου γνωστοποιούσαν στη διεθνή κοινή γνώμη ότι συμφώνησαν να ενώσουν την παραγωγή του άνθρακα και του χάλυβα «ως το πρώτο βήμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης».

Οι νεότερες γενιές απόλαυσαν τους καρπούς αυτών των ανακοινώσεων με τη σιγουριά ότι ο κοινός έλεγχος των πρώτων υλών του πολέμου εξασφάλιζε την ειρήνη και θεμελίωνε την κοινή ευρωπαϊκή ανάπτυξη. Η ενιαία Ευρώπη οικοδομήθηκε με αυτή την απλή, αλλά τόσο δημιουργική ιδέα: κανείς δεν θα μπορούσε πλέον να παράγει όπλα για να τα στρέψει στον εταίρο του!

Σήμερα, ζούμε στο ισχυρότερο πολιτικοοικονομικό μπλοκ στο σύγχρονο κόσμο, με 27 κράτη μέλη και 500 εκατομμύρια κατοίκους. Αγγίζοντας την 60ετία από τις ανακοινώσεις Σουμάν, αξίζει να κρατήσουμε μια άλλη απλή μέθοδο που όρισε την κοινή πορεία των ευρωπαίων εταίρων.

Η μέθοδος παρομοιάστηκε με την εικόνα ενός ποδηλάτη που προχωρεί μπροστά μόνο όταν κάνει πετάλι, γνωρίζοντας ότι αν σταματήσει να ποδηλατεί είναι σίγουρο ότι  θα πέσει. Από τον άνθρακα και το χάλυβα η ενωμένη Ευρώπη επέκτεινε τη συνεργασία της στην οικονομική πολιτική, την εσωτερική αγορά, την τελωνειακή ένωση, την κοινή αγροτική πολιτική, αργότερα στο περιβάλλον, τις μεταφορές και την ενέργεια για να φτάσει στις μέρες μας στο κοινό νόμισμά μας, το ευρώ, τα ενιαία διαβατήρια, την εκτεταμένη πολιτική και αμυντική συνεργασία.
Ο σπόρος που έσπειρε ο Ρομπέρτ Σουμάν και οι πατέρες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στα πρώτα δύσκολα χρόνια της δεκαετίας του 1950, σήμερα φύτρωσε και αποδίδει καρπούς. Ως Έλληνες πολίτες, αναπόσπαστα μέλη της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας από το 1981, πρέπει να αναλογιστούμε ότι η τωρινή συγκυρία προσφέρεται για μια αποτίμηση πορείας και ένα σχεδιασμό μελλοντικής διαδρομής.

Μετά από 30 χρόνια απαιτητικής προσαρμογής στα ευρωπαϊκά πρότυπα η σημερινή ευρωπαϊκή Ελλάδα δικαιώνει την οραματική επιλογή του Κωνσταντίνου Καραμανλή να εκσυγχρονίσει το πολιτικό και οικονομικό σύστημα της χώρας μας μέσα από την καταλυτική επιρροή των ευρωπαϊκών πολιτικών.

Η ΕΕ συνεισφέρει σήμερα πολύ περισσότερο από το 4% του εθνικού μας πλούτου, χρηματοδοτεί με πάνω από 3 δις ευρώ ετησίως τις αναπτυξιακές μας υποδομές και τη γεωργία και θωρακίζει την οικονομική και γεωπολιτική θέση της Ελλάδας με νομοθεσία και παρεμβάσεις που αναδεικνύουν το ρόλο μας ως του ισχυρότερου ευρωπαϊκού παίκτη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. 

Παρ’ όλα αυτά οι έρευνες του ευρωβαρομέτρου επισημαίνουν ένα «ελληνικό παράδοξο»: Από τη μια μεριά οι Έλληνες παραπονούνται ότι γνωρίζουν λίγα για την Ευρώπη, αλλά την ίδια στιγμή εκφράζουν υψηλότατα ποσοστά εμπιστοσύνης στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Πρέπει να πάψουμε να βλέπουμε την Ευρώπη ως μια έννοια που αφορά τους λίγους και τους ειδικούς. Η Ευρώπη είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας και μας αφορά όλους. Έχουμε συλλογική ευθύνη να διορθώσουμε το έλλειμμα ενημέρωσης και να μιλήσουμε για την Ευρώπη του συγκεκριμένου, όχι για μια μακρινή Ευρώπη των τεχνοκρατών και των διπλωματών. Και αυτή είναι μια ευθύνη που τη μοιραζόμαστε όλοι: ο πολιτικός κόσμος, ο τύπος και τα ΜΜΕ, η κοινωνία, αλλά και οι παραγωγικές τάξεις. Έχουμε ωφεληθεί πολύ από την Ευρώπη και τις πολιτικές της κι είναι αδιανόητο αυτή η μεγάλη κατάκτηση της χώρας μας να θεωρείται δεδομένη και να αφήνεται ανυπεράσπιστη.    

Σε λίγες μέρες θα κληθούμε να ψηφίσουμε στις ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου για να αναδείξουμε τους εκπροσώπους μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η Ευρωβουλή είναι το μοναδικό θεσμικό όργανο της ΕΕ με άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση από τους πολίτες, κατά συνέπεια και ο μοναδικός ιμάντας που φέρνει τα προβλήματα και τις ανησυχίες της κοινωνίας στα κέντρα λήψης των ευρωπαϊκών αποφάσεων.

Αντί να αλιεύονται ψήφοι σε θολά νερά -όπως με ευκολία πράττουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης- είναι υποχρέωσή μας να «παντρέψουμε» τώρα τα προβλήματα της καθημερινότητας του Έλληνα με τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Να συζητήσουμε με τους πολίτες για όσα τους απασχολούν και να βρούμε ευρωπαϊκές λύσεις στα προβλήματά τους. Η εποχή των ιδεοληψιών, της κενολογίας και των συνθημάτων που μας ταλαιπώρησε στο παρελθόν έχει πια περάσει ανεπιστρεπτί. Οι πολίτες απαιτούν πρακτικές, εφαρμοσμένες και συγκεκριμένες λύσεις.

Στην επόμενη 5ετία (2009 – 2014) θα κριθούν στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο τρία βασικά για το μέλλον της χώρας μας πολιτικά διακυβεύματα,  για τα οποία θα πρέπει να συζητήσουμε αναλυτικά στη διάρκεια της πορείας προς τις ευρωεκλογές:

• Η συλλογική άμυνα της ΕΕ απέναντι στις συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης με την επεξεργασία ενός μείγματος οικονομικής πολιτικής που θα στηρίζει τους ασθενέστερους, τους μικρομεσαίους και τους συνταξιούχους μέσα από ένα συνεκτικό ευρωπαϊκό πλαίσιο.

• Το μέλλον των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων για την περίοδο μετά το 2013 όπου συμπεριλαμβάνεται και το μέλλον της κοινοτικής αγροτικής πολιτικής για την οποία το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει για πρώτη φορά δεσμευτικό ρόλο συναπόφασης όπως προβλέπει η νέα Συνθήκη της Λισαβόνας.

• Η οριστική διευθέτηση των εκκρεμών εθνικών μας θεμάτων               (ονομασία των Σκοπίων, επανένωση της Κυπριακής Δημοκρατίας, ευρωτουρκικές σχέσεις) η οποία αδιαμφισβήτητα θα αποσαφηνιστεί μόνο μέσα στα δεσμευτικά πλαίσια των ευρωπαϊκών αξιών και του κοινοτικού κεκτημένου.

Για όλα αυτά θα αγωνιστούμε, για όλα αυτά θα συζητήσουμε, για όλα αυτά αξίζει να ζυγίσουμε τη ψήφο μας στις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Χωρίς βέβαια να ξεχνάμε τα ισοβαρή θέματα της λαθρομετανάστευσης, του περιβάλλοντος, των καταναλωτών, της κοινωνικής πολιτικής και της δημόσιας υγείας για τα οποία η Ευρώπη μπορεί να προσφέρει λύσεις.
  
 Η Ευρώπη βέβαια δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υποκαταστήσει αυτά που μόνο εμείς στις τοπικές κοινωνίες πρέπει να επιβάλουμε : την αντικατάσταση του ατομικού από το συλλογικό συμφέρον, τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό  αντί για κοντόφθαλμες στρατηγικές πρόσκαιρου οφέλους, την επιθετική και συλλογική διεκδίκηση όλων όσων μας αναλογούν.

Αυτόν τον Μάιο, 59 χρόνια μετά την 9η Μαΐου του 1950, ίσως φαντάζει παράξενο να ξεκινάει κανείς τις σκέψεις του για την Ευρώπη από τον Ρομπέρτ Σουμάν για να καταλήγει στο - συχνά γκρίζο - σύγχρονο πολιτικό τοπίο. Δεν είναι όμως. Η 9η Μαΐου, Ημέρα της Ευρώπης, συμβολίζει μια ιδέα που διαχρονικά εμπνέει τόσο φωτισμένους πολιτικούς ηγέτες όσο και το μέσο πολίτη, που από τις αρκτικές περιοχές της Λαπωνίας μέχρι τις ηλιόλουστες παραλίες της Χαλκιδικής αντιλαμβάνεται το αυτονόητο: ότι η Ευρώπη αλλάζει τη ζωή μας προς το καλύτερο και ότι η Ευρώπη είμαστε εμείς.