ΜΙΑ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΗ και δυναμική πορεία προς την επικείμενη επέτειο των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης προτείνεται μέσα από την  ΑΤΖΕΝΤΑ 2012.

Αποτιμώνται -υπό το πρίσμα των Ευρωπαϊκών προγραμμάτων και πρωτοβουλιών- οι πρόσφατες εξελίξεις στα μεγάλα ανοικτά ζητήματα της πόλης, και προτείνονται νέες αλλά δοκιμασμένες στην Ε.Ε. δομές για να υπάρξει κινητοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και επιτάχυνση των διαδικασιών μέσα στην εναπομένουσα τετραετία: ένα νέο ξεκίνημα που διορθώνει το ελλειμματικό αναπτυξιακό πρότυπο του παρελθόντος. Χάρη στα δρομολογημένα έργα, που προωθούνται με εξασφαλισμένους πόρους και σαφή χρονοδιαγράμματα, η πόλη αποκτά μια ευρωπαϊκή αναπτυξιακή δυναμική, απαλλαγμένη από την απομόνωση της μεταπολεμικής περιόδου μετά την είσοδο της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην ΕΕ.

Εξετάζονται 7 συγκεκριμένα βήματα προς το 2012:

Η έντονη σημειολογία και η ισχυρή ταυτότητα της πόλης

Από τη συμβατική επιχειρηματικότητα και τις παραδοσιακές διοικητικές δομές, η Θεσσαλονίκη περνά πλέον σε ένα δυναμικό περιβάλλον καινοτομίας, έρευνας, παιδείας, πολιτισμού και τουρισμού.

Οι λύσεις που προωθούνται στις μεταφορικές υποδομές

Με αφετηρία τον εκσυγχρονισμό του λιμανιού, όπου επιβάλλεται η παρουσία ιδιώτη στον Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων, παρουσιάζονται οι βασικές οδικές και μεταφορικές υποδομές (Εγνατία οδός, Μετρό, έργα αεροδρομίου κ.ά.) που καίτοι αυτονόητες για μια πόλη 1,2 εκατ. κατοίκων, παρέμεναν επί δεκαετίες εγκλωβισμένες στην ανακολουθία πολιτικών υποσχέσεων και πράξεων.

Τα οικονομικά, ενεργειακά και τουριστικά δίκτυα

Οι εξωστρεφείς οικονομικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες στα Βαλκάνια, οι ενεργειακοί αγωγοί που διέρχονται από τη Μακεδονία και τη Θράκη και ο τουρισμός σε όλες τις μορφές του επιβάλλουν προσήλωση στο ρυθμιστικό πλαίσιο, συνέπεια στην υλοποίηση στόχων και χρονοδιαγραμμάτων, τήρηση των κανόνων του υγιούς επιχειρείν.Προβάλλεται η ανάγκη για μια ξεκάθαρη διεθνής ταυτότητα, ένα brand name, και προτείνεται ως πρόσφορο σλόγκαν για τη Θεσσαλονίκη: «Η πιο ζωντανή μεσογειακή πόλη των μύθων και των αισθήσεων».

Η «έξυπνη» ανάπτυξη: Παιδεία, καινοτομία και έρευνα

Με αναφορές στα τρία δημόσια ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα [ΑΠΘ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Αλεξάνδρειο ΤΕΙ], στο Διεθνές Πανεπιστήμιο και στα εκπαιδευτικά κέντρα ξένων ιδρυμάτων στοιχειοθετείται η εκτίμηση ότι η Θεσσαλονίκη μπορεί να αποτελέσει κέντρο εκπαίδευσης και εξειδίκευσης του ανθρώπινου κεφαλαίου, των νέων επιστημόνων της Βαλκανικής.

Παράλληλα η Ζώνη Καινοτομίας, η ευρεία χρήση ευρυζωνικών δικτύων, η Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) διαμορφώνουν συνθήκες έντασης της έρευνας και  επιταχύνουν τη σύγχρονη επιχειρηματικότητα.

Προτείνεται να μετεγκατασταθούν στην πόλη δυναμικές υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, της Ειδικής Γραμματείας για την Ψηφιακή Σύγκλιση,  καθώς και της Γενικής Γραμματείας Επενδύσεων και Ανάπτυξης του Υπουργείου Οικονομίας.

Το «τρίγωνο» Θεσσαλονίκης - Βαλκανίων - Βρυξελλών

Με τα ελληνικά επενδυμένα κεφάλαια στα Βαλκάνια να υπερβαίνουν τα 14 δισ. €, προβλέπεται ότι θα γίνουν επενδύσεις και σε νέους τομείς (Εκπαίδευση, Υγεία, Τουρισμός, Δίκτυα κ.α.).

Η σχέση της πόλης με τις Βρυξέλλες σε επίπεδο θεσμών εκφράζεται κυρίως με το CEDEFOP, το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την ανάπτυξη της επαγγελματικής κατάρτισης,  ενώ κορυφαία στιγμή υπήρξε η διοργάνωση της Συνόδου Κορυφής το 2003. Σε επίπεδο πόρων, η Θεσσαλονίκη και η Μακεδονία προσδοκούν την πρώτη, αλλά και συνάμα την τελευταία τους αναπτυξιακή ευκαιρία την περίοδο 2007-2013, οπότε και προβλέπεται η αξιοποίηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ ύψους 4.7 δισ. €. Με θεσμικές και δομικές αλλαγές η παραδοσιακή εξωστρέφεια μπορεί και πρέπει να συνδυαστεί αρμονικά με το γνωστικό και αναπτυξιακό αποθεματικό του βορειοελλαδικού χώρου.

Η Μητροπολιτική Διοίκηση 

Προτείνεται η υιοθέτηση του γερμανικού προτύπου Μητροπολιτικής Διοίκησης. Η πόλη χρειάζεται μεσομακροπρόθεσμο αναπτυξιακό σχεδιασμό, συντεταγμένη εκτελεστική ισχύ, ευέλικτες δομές συντονισμού. Ο νέος φορέας, με αυτόνομους πόρους και σύγχρονα μοντέλα διοίκησης, θα ιεραρχεί διαρκώς αναπτυξιακές και επενδυτικές ανάγκες, θα συνομιλεί ισότιμα με την κεντρική εθνική διοίκηση, θα διαβουλεύεται με τις υπηρεσίες της EE και θα προωθεί στο εξωτερικό την επενδυτική και τουριστική ελκυστικότητα της πόλης και της περιοχής.

Υψηλή προσδοκία για την πόλη και τους πολίτες θα είναι το να διαθέτει ο νέος φορέας εμβέλεια, δημοκρατική νομιμοποίηση, καθολική αποδοχή και ισχυρή πολιτική βούληση, στηριγμένη στην τεχνοκρατική επάρκεια και την υψηλή τεχνογνωσία των στελεχών της.

Η επικοινωνιακή διαχείριση της εκατονταετηρίδας

Το πρότυπο που προσφέρεται περισσότερο για αξιοποίηση στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης είναι αυτό της Εθνικής Επιτροπής για τον εορτασμό των 500 ετών από την ανακάλυψη της Αμερικής που λειτούργησε στην Ισπανία στις αρχές της δεκαετίας του '90. Για αυτό, δεν θα χρειαστούν γραφειοκρατικές δομές και προσλήψεις στελεχών ούτε νέα κτίρια και εξοπλισμοί. Θα αρκέσει μια ολιγομελής ομάδα ειδικών σε θέματα επικοινωνίας και διεθνών μέσων ενημέρωσης. Ο φορέας «Θεσσαλονίκη 2012» θα μπορούσε να ιδρυθεί γρήγορα και χωρίς περιττή γραφειοκρατία, έτσι ώστε να αναλάβει άμεσα πρωτοβουλίες.

Συμπερασματικά σημειώνεται ότι η υλοποίηση της Ατζέντας  2012:

→ Θα σημάνει το οριστικό τέλος της ελλειμματικής αναπτυξιακής δυναμικής που χαρακτήρισε την οικονομική πορεία της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας για τα περισσότερα από τα 100 χρόνια του ελεύθερου βίου της.

→ Θα της προσδώσει ευρύτερο αυτοπροσδιοριζόμενο ρόλο  πόλου οικονομικής ανάπτυξης που προσελκύει αλλά και εξάγει επενδύσεις.

→ Θα μειώσει πολλές αχρείαστες παρακολουθηματικές εξαρτήσεις από την Αθήνα και τις Βρυξέλλες.

→ Θα ενώσει τις τοπικές δυνάμεις σε ενιαίους φορείς μητροπολιτικής διοίκησης.

→ Θα προβάλλει διεθνώς τη νέα της φυσιογνωμία με ισχυρά μηνύματα και ακλόνητα επιχειρήματα.

Σε σχέση με την τοπική κοινωνία, θα αποτελέσει μια μοναδική ευκαιρία για να τονωθεί η αισιοδοξία και η αυτοπεποίθηση των πολιτών που δικαίως παραμένουν δύσπιστοι μετά από πολύχρονες υποσχέσεις και επανειλημμένες απογοητεύσεις…